EMS: energiestromen realtime registreren en combineren

Een slim Energie Management Systeem (EMS) is naast een coöperatie van deelnemers en een groepsovereenkomst met de netbeheerder één van de drie pijlers van een Smart Energy Hub. Zo’n intelligent sturingsplatform registreert realtime de energiestromen van de deelnemers aan de SEH en combineert die data op een slimme manier, waardoor het energienet niet overbelast raakt. ‘Zo’n EMS ontwikkelen is een grote uitdaging, Broeklanden heeft nu een ontwerp. We hopen voor de zomer een investeringsplan te hebben.’

Een geautomatiseerd Energie Management Systeem (EMS) is nodig om de energiestromen via Smart Energy Hub (SEH) à la minuut te kunnen bijsturen. Bijvoorbeeld als de zon schijnt en het waait, waardoor er meer zonne- en windenergie op het net te dreigt komen dan het net aankan. Op zo’n moment zorgt het EMS ervoor dat deze duurzaam opgewekte energie wordt ‘afgeknepen’ (uitgezet) of naar een batterij of andere vorm van opslag wordt geleid. ‘Er kan niet 24/7 iemand naar schermen kijken en op knopjes drukken. Dat werkt niet’, zegt Wouter Heres, gebiedsregisseur van SEH Broeklanden in Hardenberg.

Intelligent sturingsplatform

Een EMS voor een Smart Energy Hub fungeert op basis van data en inzichten als een intelligent sturingsplatform. ‘Een EMS is een containerbegrip’, waarschuwt Heres. ‘Het moet een sturingssysteem zijn dat op een slimme manier, realtime gegevens van achter de meter van de bedrijven registreert en combineert. Zo’n systeem met geavanceerde software is er in Nederland nog niet, dat zijn Smart Energy Hubs aan het ontwikkelen.’
Er zijn diverse serviceproviders, die een geavanceerd en collectief EMS hebben ontwikkeld. Heres: ‘De contouren voor Broeklanden zijn helder. Zodra het definitieve ontwerp gereed is en de ondernemers eensgezind zijn over het investeringsbesluit, kunnen we gaan starten.’

Afspraken met netbeheerder

Om een EMS in werking te stellen, is toestemming van de netbeheerder noodzakelijk. Heres: ‘Wij hebben met netbeheerder Enexis de afspraak gemaakt dat wij ervoor zorgen dat de energiestromen van en naar het net binnen de afgesproken bandbreedte blijven, zoals die in het reguliere proces met de individuele bedrijven is afgesproken.’
Netbeheerders zijn tot nu toe gewend om voor het leveren en terugleveren van energie individuele contracten af te sluiten met bedrijven en andere partijen. Voor een EMS is een groepscontract nodig, een zogeheten Groeps-Transportovereenkomst (Groeps-TO) of een Groeps-Capaciteits Beperkend Contract (CBC). Deze contractvormen zijn in ontwikkeling, maar nog niet wettelijk toegestaan. Een netbeheerder kan alleen in speciale gevallen toestemming geven voor het gebruik van een EMS. Bijvoorbeeld als er sprake is van een erkende pilot-SEH.

Meetinfra aanpassen

Na het verzamelen van alle data met betrekking tot de energiestromen van de individuele bedrijven, volgt een technische stap. ‘Dan gaat het over het aanpassen van meetinfra naar realtime metingen, op afstand aansturen van assets, bijvoorbeeld omvormers’, vertelt Heres. ‘Het schetsontwerp van de Smart Energy Hub is klaar. Zodra het systeem de energiestromen inzichtelijk heeft gemaakt, gaat het erom hoe we die kunnen sturen. De planning is dat er voor de zomer 2024 een investeringsplan ligt, waar het EMS een onderdeel van is. Deze planning is afhankelijk van wat er in de praktijk nodig is.’

Lees meer over energy hub Broeklanden in Haaksbergen